สรุปสิ่งที่ได้จากการเรียนบทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการศึกษาไทย
แบบฝึกหัด
1.จงประมวลความหมายของคำว่า”การศึกษา” 5 นิยาม ตอบ 1) การศึกษา คือ ชีวิต ความเจริญงอกงาม คือ การจัดประสบการใหม่ คือกระบวนการทางสังคม 2) การศึกษา คือ ความสามารถที่ทำให้ผู้เรียนรู้สึกเป็นสุขและเป็นทุกข์ได้ในโอกาสที่เหมาะสม และพัฒนาในสิ่งที่เป็นความงามและสิ่งที่สมบูรณ์ทุกอย่าง 3) การศึกษา คือ เป็นกระบวนการที่ช่วยสร้างจิตใจ นิสัย และความสามารถทางกายให้แก่บุคคล 4) การศึกษา คือ การลงทุนอย่างหนึ่งของมนุษย์เพราะการศึกษาทำให้มนุษย์ได้รับการพัฒนาทุกๆด้าน 5) การศึกษาคือ กระบวนการถ่ายทอดวัฒนธรรม จะเป็นการมุ่งเน้นให้แต่ละคนมีความเป็นตัวของตัวเองในทุกๆด้าน ทั้งด้านร่างกายและจิตใจ อารมณ์และสังคม 2.คำว่า การศึกษา คือ กระบวนการเรียนรู้ ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย ตอบ เห็นด้วย เพราะ การศึกษานั้น เป็นสิ่งที่เราสามารถศึกษาเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต ตลอดเวลาและทุกสิ่ที่อยู่รอบตัวเราล้วนสามารถศึกษาได้ โดยการศึกษานั้นสามารถเริ่มขึ้นตั้งแต่แรกเกิดและดำเนินไปได้เรื่อยๆ ตลอดเวลา การศึกษาจึงถือเป็นกระบวนการ การเรียนรู้ ที่สำคัญมาก 3.ในฐานะที่ท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู จงให้นิยามการศึกษาในความคิดของท่าน ตอบ ในทัศนะของดิฉัน การศึกษา คือ การเรียนรู้ในทุกสิ่งที่อยู่รอบตัว ไม่ใช่เพียงด้านวิชาการ แต่หมายรวมถึงการเรียนรู้ในทักษะการใช้ชีวิต การเรียนรู้การใช้ชีวิตในสังคม การศึกษาช่วยสร้างคุณธรรม จริยธรรม การศึกษาสามารถช่วยเปลี่ยนความคิด พัฒนาชีวิตของมนุษย์ให้มีความเจริญทำให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ 4.ความมุ่งหมายทั่วไปและความมุ่งหมายเฉพาะเหมือนหรือต่างกันอย่างไร ตอบ มีลักษณะต่างกัน คือ ความมุ่งหมายทั่วไป เป็นความมุ่งหมายที่กล่าวอย่างกว้างๆ และครอบคลุม ทั้งหมด ความมุ่งหมายเฉพาะ เป็นความมุ่งหมายที่แยกย่อยมาจากความมุ่งหมายทั่วไป เป็นเฉพาะเรื่องเฉพาะด้าน 5.ความมุ่งหมายทั่วไปคืออะไร ความมุ่งหมายการศึกษาระดับชาติ ความมุ่งหมายการศึกษาแต่ละระดับ ความมุ่งหมายระดับหลักสูตร และความมุ่งหมายระดับหมวด และความมุ่งหมายระดับการสอน มีความสัมพันธ์หรือแตกต่างกันอย่างไร ตอบ มีความแตกต่างกัน คือ ความมุ่งหมายการศึกษาระดับชาติ มีลักษณะทั่วไปเป็นหลักใหญ่ๆ ความมุ่งหมายการศึกษาแต่ละระดับ เป็นความมุ่งหมายการจัดการศึกษาของแต่ละระดับการศึกษา ความมุ่งหมายระดับหลักสูตร เป็นการมุ่งหมายระดับการศึกษา ที่ถูกนำมาใช้ในหลักสูตร ความมุ่งหมายระดับหมวด มีความจำเพาะและแตกต่างกันไปออกตามเนื้อหาวิชา และตามวัตถุประสงค์ที่จะให้ผู้เรียนมีความรู้ ความมุ่งหมายระดับการสอน จะต้องมีความสอดคล้องกับความมุ่งหมายทั้งหมด มีความสำคัญเป็นอย่างมาก นำไปสู่ความมุ่งหมายเชิงพฤติกรรมที่ระบุว่าผู้เรียนแล้วได้อะไรสามารถทำอะไรได้บ้าง มีความสัมพันธ์กัน คือ ความมุ่งหมายการศึกษาทุกระดับจะต้องมีความสอดคล้องเชื่อมโยงกันและสามารถทำให้ผู้เรียนและผู้สอนได้รู้ว่าการเรียนการสอนนั้นบรรลุผลตามต้องการหรือไม่ 6.องค์ประกอบที่ใช้กำหนดความมุ่งหมายของการศึกษามีอะไรบ้าง จงอธิบาย ตอบ 1) ปรัชญาการศึกษา เป็นแนวทางที่กำหนดตามความมุ่งหมาย และกำหนดทิศทางให้การศึกษาดำเนินการแนวทางของปรัชญา 2) จิตวิทยาการศึกษา คำนึงถึงผู้เรียนเกี่ยวกับความเจริญเติบโตและพัฒนากรของผู้เรียน การกำหนดความมุ่งหมายของการศึกษานำไปสู่การพัฒนาการของผู้เรียน วิธีวัดคุณค่า เพื่อกำหนดความมุ่งหมายให้สอดคล้องกับความต้องการ 3) การจัดการศึกษาเพื่อตอบสนองความต้องการของสังคม สืบสานวัฒนธรรมปกครองระบอบประชาธิปไตย ความมุ่งหมายของการศึกษาเพื่อให้บุคคลสามารถปรับตัวสามารถปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม 4) บริบทของชุมชน รวมทั้งฐานะทางเศรษฐกิจของคนในชุมชน แหล่งวิทยากรในชุมชน ซึ่งการดำเนินการการศึกษา อาศัยคนในชุมชน แหล่งเรียนรู้ ทรัพยากรในท้องถิ่นนำมาใช้ประโยชน์ 5) ต่างประเทศที่มีความสัมพันธ์กัน เป็นวิธีที่ทำให้ทราบว่า การศึกษาของประเทศต่างๆ มีผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศของเรา การศึกษาเราจำเป็นต้องวิเคราะห์สภาพสังคมบริบทของเราและประเทศในกลุ่มประชาคมอาเซียน แล้วนำมากำหนดจุดมุ่งหมายให้สอดคล้องกัน 6) เทคโนโลยี เป็นผลทำให้การจัดการศึกษาสะดวกและเป็นไปอย่างรวดเร็ว การกำหนดเทคโนโลยีที่เหมาะสมมาประกอบกับความสะดวกรวดเร็วทันต่อสถานการณ์ 7. ทำไมการจัดการศึกษาสมัยต่างๆ จึงต้องกำหนดความมุ่งหมายการศึกษาที่จะบ่งบอกความเป็นมาของการศึกษาไทยได้หรือไม่อย่างไร จงอธิบาย ตอบ สาเหตุที่ทำให้ต้องมีการกำหนดความมุ่งหมายการศึกษาในสมัยต่างๆ คือการกำหนดความมุ่งหมายการศึกษา นั้นต้องอาศัยบริบทของชุมชน ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ และความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยี และจะมีความแตกต่างกันไปตามสภาพของสังคม ซึ่งจากการกำหนดจุดมุ่งหมายของการศึกษาในสมัยต่างๆ สามารถบ่งบอกถึงความเป็นมาและสภาพการของสังคมของไทยตั้งอดีตมาจนถึงปัจจุบันได้ซึ่งสามารถนำมาใช้ประกอบการเรียนรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ได้ 8.ในฐานะท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู ท่านคิดว่าการศึกษามีความสำคัญต่อประเทศอย่างไร จงอธิบาย ตอบ ในทัศนะของดิฉัน การศึกษาถือว่ามีความสำคัญต่อประเทศชาติ คือ การศึกษามีบทบาทต่อบุคคล สังคม ประเทศ และการศึกษาทำให้คนมีความคิดที่ดี มีสติปัญญา มีจิตสำนึกที่ดีเห็นคุณค่าของสิ่งแวดล้อม ช่วยให้คนสามารถดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างสงบสุข การศึกษาเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่สามารถนำความรู้มาปรับใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันได้ 9. แนวคิดพุทธทาสภิกขุ ได้กล่าววา การศึกษาเพื่อมนุษย์จะมีโอกาสได้สิ่งที่ดีที่สุด สิ่งที่มนุษย์ควรจะได้โดยการทําลายซึ่งสัญชาตญาณอย่างสัตว์ แล้วมีการประพฤติกระทําอย่างมนุษย์ที่ มีจิตใจสูงโดยสมบูรณ์ และสิ่งที่ดีที่สุดตามหลักศาสนาพุทธที่ว่า กินอยู่อย่างพอดี อย่ากินส่วนเกินอย่าใช้ส่วนเกินเพื่อจะให้เป็นไปได้อะไรอีกอันหนึ่งซึ่งสูงสุดเรียกว่า “บรมธรรม” และการศึกษา เพื่อธรรมาธิปไตยและเป็นเรื่องคนมีปัญญา ต้องมีปัญญาแท้จริงสูงสุด เห็นด้วยหรือไม่อย่างไร ตอบ เห็นด้วย เพราะ การศึกษาเป็นสิ่งที่ช่วยยกระดับจิตใจของมนุษย์ให้สูงขึ้นโดยไม่ต้องดิ้นรนไขว้คว้าอะไรให้มากมาย หากต้องการมีปัญญาก็ ต้องศึกษาเล่าเรียน ฝึกกระบวนการคิดการวิเคราะห์ เพื่อพัฒนาตนเองให้มีศักยภาพเป็นผู้มีสติปัญญายิ่งขึ้น 10.แนวคิดของนักการศึกษาไทยที่ท่านชอบมากที่สุด 1 ท่าน แสดงทัศนะของท่านต่อแนวความคิดการจัดการศึกษาของไทย ตอบ แนวคิดพุทธทาสภิกขุ ได้กล่าววา การศึกษาเพื่อมนุษย์จะมีโอกาสได้สิ่งที่ดีที่สุด สิ่งที่มนุษย์ควรจะได้โดยการทําลายซึ่งสัญชาตญาณอย่างสัตว์ แล้วมีการประพฤติกระทําอย่างมนุษย์ที่ มีจิตใจสูงโดยสมบูรณ์ และสิ่งที่ดีที่สุดตามหลักศาสนาพุทธที่ว่า กินอยู่อย่างพอดี อย่ากินส่วนเกินอย่าใช้ส่วนเกินเพื่อจะให้เป็นไปได้อะไรอีกอันหนึ่งซึ่งสูงสุดเรียกว่า “บรมธรรม” และการศึกษา เพื่อธรรมาธิปไตยและเป็นเรื่องคนมีปัญญา ต้องมีปัญญาแท้จริงสูงสุด
